Đa số chúng ta thường di chuyển trên các cung đường quốc lộ bằng phẳng nhiều hơn là phải di chuyển trên đường đèo. Do đó, khi phải lái xe trên những đoạn đường hiểm trở như vậy khiến các tài xế không khỏi lo lắng.
Và đường đèo được đánh giá là một trong những cung đường nguy hiểm và dễ xảy ra tai nạn nhất. Vì thế, hãy “bỏ túi” ngay 12 kinh nghiệm lái xe ô tô trên đường đèo để đảm bảo một chuyến hành trình bình an:
1. Kiểm tra nhiên liệu, phanh, cần gạt nước, sưởi, điều hòa, ống xả trong tình trạng tốt
Đảm bảo dầu phanh và dầu hệ dẫn động đầy đủ, lần thay gần nhất trong thời gian khuyến cáo an toàn. Dầu phanh, theo thời gian mất độ ẩm và lẫn tạp chất gây ô nhiễm làm giảm độ sôi. Khi sử dụng phanh thường xuyên khiến dầu sôi, mất tác dụng phanh.
Ngoài ra cần kiểm tra bề mặt, áp suất lốp và luôn chú ý có lốp dự phòng. Đồng thời, cũng cần kiểm tra đèn có đủ điều kiện nếu cần di chuyển vào ban đêm.
Bên cạnh đó, nhiên liệu xe nên được cung cấp đầy vì trên các đoạn đường đèo dốc nơi tiếp nhiên liệu cực kì hiếm hoi.
2. Kinh nghiệm khi lên dốc
Nguyên tắc đầu tiên khi lên dốc là hãy làm mát động cơ để lên dốc an toàn. Nếu cần làm mát động cơ, tìm nơi đỗ an toàn ngoài đường di chuyển. Để xe chạy không tải, lưu ý không tắt máy và không bao giờ mở nắp két nước. Một cách nhanh hơn để làm mát động cơ là bật chế độ sưởi nếu có. Nhưng sẽ gây khó chịu đôi chút cho lái xe.
Nếu là xe số sàn (MT), cần đi ở số thấp (1, 2, 3) để tối ưu lực kéo từ động cơ giúp xe leo dốc dễ dàng hơn.
Còn với xe số tự động (AT, CVT hay DCT), bạn chỉ cần để cần số ở vị trí D là xong, tùy tốc độ và điều kiện vận hành thực tế mà hộp số sẽ chuyển tới số thích hợp.
Các nhà sản xuất đã khuyến cáo người lái xe số tự động là không nên và không cần thiết phải chuyển vị trí cần số nhiều – việc này hãy để hộp số tự động làm, bản thân chữ Tự động đã nói lên tất cả.
Tuy nhiên, nếu bạn muốn tự mình điều khiển xe, bạn vẫn có thể chuyển cần số sang chế độ số tay và gạt cần vào vị trí (-) để giảm số cho phù hợp với điều kiện và tải trọng thực tế của xe.
3. Nguyên tắc khi xuống dốc
Quá trình đổ đèo lại là một câu chuyện khác. Lúc này, bên cạnh lực kéo từ động cơ thì trọng lực và lực quán tính cũng góp phần làm xe đi nhanh hơn. Do đó, nhiều lái xe có xu hướng rà phanh liên tục khi đổ dốc để ghìm xe lại. Đây cũng là một trong những sai lầm chết người khi đổ đèo.
Rà phanh liên tục có thể gây quá nhiệt trong hệ thống phanh, làm cháy má phanh, sôi dầu phanh khiến hệ thống phanh mất tác dụng tạm thời cực kỳ nguy hiểm. Vậy nên, khi lái xe xuống dốc nên hạn chế tối đa việc dùng phanh, chỉ phanh khi thật sự cần thiết.
Nếu ít phanh thì xe sẽ lao nhanh xuống dốc theo quán tính, vì thế bạn cũng phải biết sử dụng hộp số đúng kỹ thuật, tận dụng chính sức cản từ động cơ để phanh xe một cách an toàn.
Hãy luôn ghi nhớ nguyên tắc “lên số nào xuống số đó”. Đối với số sàn, có thể là số 2, số 3 tùy thuộc vào độ dài và dốc của đèo. Với xe số tự động, trả về chế độ S, L hoặc D1, D2, D3 hay chế độ bán tự động “+, -”.
Kỹ thuật phanh mà các chuyên gia khuyên dùng là kiểu phanh giữ tốc snubbing. Khi bắt đầu đổ đèo, thiết lập tốc độ và cấp số phù hợp với độ dài và độ dốc của đèo. Ví dụ tốc độ 40 km/h ở số 3. Bắt đầu thả dốc, không dùng chân ga và chân côn, chỉ dùng chân phanh.
Khi xe trôi xuống dốc máy sẽ kêu to hơn và trôi nhanh dần. Lúc này nhấp giữ phanh khoảng 3 giây để về lại tốc độ cần thiết rồi thả ra để xe tự trôi. Tiếp tục như thế cho những đoạn đường còn lại. Nhất thiết không được sử dụng kiểu rà phanh liên tục (trail-braking) khi đổ đèo.
4. Luôn nhường đường cho xe khác
Đối với các lái xe trên đường đèo mà đặc biệt, với những xe đang lên dốc mà có xu hướng vượt, cần nhường đường trong điều kiện an toàn và dành một khoảng thời gian đủ để xe đó trở lại đúng làn sau khi vượt.
Độ dốc của đường đèo hạn chế sức mạnh động cơ. Vì thế thời gian để vượt cũng như trở lại làn sẽ lâu hơn so với đường bằng.
5. Không ôm vạch chia đường
Hầu hết đường đèo núi hẹp hơn đường quốc lộ ở đồng bằng. Một số lái xe có xu hướng bám vạch chia giữa đường để chạy, nhưng kỹ thuật này sẽ không an toàn nếu đường có nhiều xe di chuyển, gây khó chịu cho xe khác, trường hợp xấu dẫn đến tai nạn mà không kịp xử lý, đặc biệt với xe ngược chiều khi vào cua.
6. Luôn luôn chạy chậm, đặc biệt với xe tải trọng lớn
Nếu vì tốc độ chậm mà ảnh hưởng, khiến ít nhất 3 xe phía sau phải chậm theo, lái xe hoàn toàn có thể tìm nơi thuận lợi để các xe sau vượt lên. Đừng vì dòng xe phía sau mà kéo theo tốc độ của họ nếu chưa quen đường hoặc không muốn chạy nhanh như thế.
Đặc biệt các xe có trọng tải lớn hãy di chuyển chậm để đảm bảo an toàn cho bản thân và cho những người tham gia giao thông cùng bạn.
7. Kinh nghiệm đi trên đoạn đường đèo dốc không rải nhựa
Đây là điều kiện địa hình không hề lý tưởng, những lúc đi vào đoạn đường như thế hãy nắm vững 3 nguyên tắc:
– Liên tục nắm bắt thời tiết để chuẩn bị tinh thần, vì nếu trời mưa mặt đường sẽ rất tệ và hãy nhắm địa hình để tìm nơi đỗ xe nếu không tự tin để tiếp tục điều khiển xe.
– Độ bám đường của bánh khi này sẽ không cao nên người lái phải cầm bo cua rộng hơn khi di chuyển trên đường nhựa.
– Giữ liên hệ với người khác để xác định vị trí và nơi muốn đến để có thể hỗ trợ kịp thời hoặc muốn quay đầu.
8. Lái xe trong điều kiện thời tiết xấu (sương mù, mưa gió, tuyết,…)
Khi lái xe trong điều kiện thời tiết xấu, tài xế cần đi chậm, quan sát nhiều hơn, bật đèn sương mù và luôn nhớ bám vạch kẻ đường. Thời tiết xấu dẫn tới mất độ bám đường và có thể dẫn tới sạt lở, vì thế luôn cảnh giác, có thể dừng lại nếu cảm thấy nguy hiểm.
9. Luôn mang theo nước uống và kiểm tra nhiên liệu xe
Trên những đèo dốc cao, độ ẩm thấp có thể dẫn tới tình trạng say độ cao, mệt mỏi. Vì thế, luôn cung cấp cho cơ thể đủ nước để giữ tỉnh táo.
Bên cạnh đó, xe cũng cần tỉnh táo bằng cách đổ đầy bình nhiên liệu. Vì mật độ xuất hiện trạm nhiên liệu dọc đường là rất ít.
10. Nghỉ giữa chặng thường xuyên
Đi đường đèo núi cần tập trung cao độ và thân xe chuyển hướng nhiều nên dễ dẫn tới căng thẳng, mệt mỏi. Người lái và hành khách trên xe nên thường xuyên dừng lại nghỉ ngơi để giữ tỉnh táo để tiếp tục chặng đường.
11. Cảnh giác với đoạn đường trơn, trượt
Sương mù dày đặc cũng là một trong những nguyên nhân gây đường ướt. Tuy nhiên, sự chủ quan của các lái xe sẽ tăng lên vì khi đó tầm nhìn tốt và không có sương mù (sau những cơn mưa hay nước trên núi chảy xuống).
Việc di chuyển với tốc độ cao qua những đoạn đường ướt hoặc ngập nước (đặc biệt là tại những khúc cua) có nguy cơ làm xe bị văng và mất lái.
12. Chú ý biển báo nguy hiểm
Địa hình đồi núi tiềm ẩn những nguy hiểm mà không phải địa hình giao thông nào cũng có và điều này có thể là mới đối với các lái xe chỉ quen lưu thông trong đô thị và xa lộ.
Hãy đặc biệt lưu ý những tấm biển với nội dung như cua liên tục, độ dốc lớn, đá rơi hay súc vật chạy qua đường,… Chẳng hạn khi gặp một tấm biển báo độ dốc 10% kết hợp nhiều cua gấp, người lái xe có kinh nghiệm sẽ biết phải chuyển số thế nào để xe có sức kéo tốt, không bị mất đà và tuột dốc.
Với 12 quy tắc “sống còn” khi lái xe đường đèo trên đây, hy vọng có thể giúp các tài xế lái xe an toàn trên mọi cung đường. Cảm ơn quý độc giả đã theo dõi!
